środa, 29 listopada 2017

Epitafia

Epitafia - wiele by pisać. Powstały pewnie całe naukowe dzieła poświęcone epitafiom, i niejeden zrobił na tym doktorat.
(A na nagrobku epitafiologa takie epitafium:
Całe życie w epitafia wpatrzony
Zaniedbywał, domu, dziatek, żony 
Na koniec kostucha o łeb go skróciła 
A nas do wywieszenia tej tablicy zmusiła...
;-D)
no dobrze bez jaj, bo temat do zadumy skłaniający.

Na tarnowskim Starym Cmentarzu epitafiów nie brakuje (znalazłem nawet jedną perełkę - ale z tego będzie osobny post, bo jeszcze kilka rzeczy muszę się dowiedzieć, a wujo Gugiel jest w tym konkretnym przypadku bardzo mało pomocny) - są różne, od najtańszych, "maszynowo" powielanych wierszydeł, na poziomie średnio rozgarniętego grafomana (czyli moim), poprzez utwory dużo bardziej autentyczne, aż po treny może nie na poziomie Kochanowskiego, ale na pewno niosące ogromny ładunek uczuć przy wsparciu sporej dozy talentu.

Niektóre zdjęcia zostawiam  bez opisu, bo epitafia są doskonale czytelne, inne przepisuje, mi było łatwiej odnotować z natury niż Wam wyznawać się ze zdjęć.



 

 Na progu życia los nieubłagany
zabrał nam Ciebie Michasiu kochany
A serca nasze co dla Ciebie biły
przykuł na zawsze do twojej mogiły.

Dwa epitafia praktycznie jednobrzmiące, podejrzewam iż "ryte" przez ówczesnych kamieniarzy z szablonu, tak jak dziś z szablonu robi się kiczowate obrazki na chińskim granicie.
    


Wszystko co najdroższego
W tym grobie się mieści
Śmierć Cię Matuś droga zabrała
Nie wzięła jednak boleści

Także stosunkowo często spotykana rymowanka - na tyle prosta, że sam bym takich naklepał pęczek, a potem spieniężał rodzinie zmarłego... 

 

 Tu też nagrobek dziecka - w ogóle zauważyłem iż epitafiów, w formie wierszowanej (lubo zgoła pięknego wiersza, bo i takie znajdziecie) na dziecięcych mogiłach, tudzież miejscach pochówku ludzi młodych, jest zdecydowanie więcej niż u osób starszych - tam zazwyczaj znajdziemy odwołanie do Boga, jakąś krótką wzmiankę i dorobku i w zasadzie tyle, choć oczywiście są też i wyjątki. 

 

Z Wyroku Pana z światem się rozstali
Wyroku tego i my nie ujdziemy
Lecz dozwól Panie bym Cię ubłagali
By kiedyś gdy się znów razem zejdziemy
Zechciałeś przyjąć nas do swojej chwały
I by twe względy nas nie rozłączały



 

Robi się coraz ładniej.
Na koniec trzy epitafia z grobu nieszczęsnej rodziny Sekundów. 
Zamożna, rodzina, kilku pracowników sądowych wysokiej rangi, a dzieci umierały młodo.



Śpij spokojnie w welony i mirty spowita
Niby anioł co dobrą straż dzierży nad nami
A kiedy promień słońca nad Tobą zaświta
Jasnością czystej duszy zabłyśnij jak skrami
Niechaj Ci wiatry szumne smutną wieść przywiodą
Że cały dom bez Ciebie dziką pustką wieje
Z zimnej cichej mogiły świeć swą duszą młodą
Jak słońce co wokół radość, szczęście sieje




 Śpisz cicho nasza szczebiotko złocista
Marzysz tu pośród swej maleńkiej groty
do snu ci szumi ta trawa falista
Bezdenny ból nasz i nieme tęsknoty
Spij słodko cudna nasza pieszczoto
Niech do Cię słońca promienie przypłyną
niechaj zanucą piosenkę rzewną złotą
Luli słodziutko złocista dziecino



Umarły Twoje pieśni
Już z martwych nie powstaną.
Wszystko co człowiek sercem tworzy,
Co widzi w kształtach, śniąć, że nie sni
jest tylko łodzią z mgły na zorzy
Na bystrej fali pianą
Smutek rozgryza serca nasze
J próżne łamią nas żale!




I tyle listopadowej zadumy, warto zwolnić, pospacerować po cmentarzach, pomyśleć o śmierci, o tych co odeszli, o tych co odejdą, o nas samych - o tym że świat będzie istniał bez nas, równie dobrze, barwnie i dźwięcznie jak istnieje z nami (w przypadku niektórych s...synów - lepiej, barwniej i dźwięczniej) i zamiast wpadać z tergo powodu w przygnębienie, wdziać kubrak, kalosze i ruszyć w ten świat by się nim nacieszyć, i by on nacieszył się nami, nim przyjdzie mu być gdy nas już nie będzie.


Następne wpisy już znowu w rajdowych klimatach.






12 komentarzy:

  1. Zwiedzanie cmentarzy w moim towarzystwie to koszmar, ja wszystko czytam i mocno spowalniam zwiedzanie. U mnie długie teksty/wiersze na nagrobku prawie nie istnieją. Zadałam sobie trud i obejrzałam każdy nagrobek na moim starym cmentarzu i nic :( Za to odnalazłam mnóstwo przykładów złej składni i błędów. Niedawno kolega przysłał mi zdjęcie płyty, tak źle zrobionej, że widnieje tam "któryś cierpiał za nasrany".

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Poprostu zabierz Męża i przyjedzcie do Tarnowa, zarezerwuj sobie cały dzień i mozesz "Stary" zwiedzać. Na pewno Ci nie zabraknie wpisów do poczytania.
      A przyklad faktycznie kuriozalny, być może ktoś kto pisał, nie miał pojęcia co pisze, bo dla niego polski był językiem obcym?

      Usuń
  2. Nie gniewaj się Maciek, ale po przeczytaniu niektórych ... epitafiów (a zwłaszcza jednego), przypomniał mi się zeszyt z poezją więzienną, który w praczasach moi koledzy wyhandlowali w pociągu za równowartość półlitra:) Z drugiej jednak strony wolę to, niż kaski motocyklowe z czarnego czegoś, misie z białego czegoś i cholerne pozytywki z czujnikiem ruchu, które kiedyś omal nie doprowadziły mnie do ataku serca:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Sam wszak napisałem że to poezja ciężkorymna, klepana maszynowo i że sam bym tak potrafił (a to bynajmniej nie jest komplement)
      A co do kasków i misiów i pozytywek... mega kicz, ale z drugiej strony 90% nagrobków w stylu historyzmu to także kicz niesamowity a nas nie razi tylko dlatego że stary i omszały.

      Usuń
    2. To ostatnie dotyczy nie tylko nagrobków:)

      Usuń
    3. Jasne! Weźmy taki "świdermajer" albo równie kiczowaty pseudopolskogoralskoszwajcarski "styl ojcowski".
      Z ludźmi jest podobnie, jak gadałem brednie w młodości to się śmiali, teraz gadam brednie takie same, ale z racji wieku domniemają że mówię z sensem, tylko słuchacze nie moga mnie pojąc ;-)

      Usuń
  3. Nie oceniam poziomu poezji, jest, jaki jest. Ale wzrusza mnie ból rodziny.
    A że o dzieciach częściej pisano - bo one zasług ziemskich miały niewiele, wiec chociaż trochę serca rodzice chcieli im dać na te ostatnią drogę.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Trochę na pewno tak - myślę jednak, znając dzisiejsze praktyki kamieniarzy, że to była ich inicjatywa. Widząc potworne zagubienie rodziców, wciskają im takie wierszydła a ci kupują i płacą, bo ból nie pozwala im trzeźwo pomyśleć.

      Usuń
  4. Post napisany z wielką pasją. Widać, że takie tematy Cię bardzo kręcą. Ja zwykle odwiedzając cmentarze zwracam uwagę tylko na nagrobki, a szkoda, bo i słowa wyryte na kamieniu mogą wiele nam powiedzieć.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Oczywiście, czasami są tylko prostą informacją, czasami to poezja, a niekiedy wstęp do poznania czyjegoś życia.

      Usuń
  5. Też uwielbiam spacerować po cmentarzach. Oczywiście, czytam epitafia. Są różne. W naszych czasach już się takowych nie spotyka i nagrobki jakieś dziwne, jakby od siekiery może dlatego, że z chińskiego marmuru?
    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To kwestia ogromnego zubożenia duchowego (moim zdaniem), mało jest prawdziwych elit, które stać finansowo i intelektualnie na stworzenie niebanalnego miejsca pochówku. Z drugiej strony, na starych cmentarzach jest "nadreprezentacja" obiektów "powyżej średniej" nie dlatego że onegdaj ludzie byli jakoś szczególnie wrażliwsi, czy lepiej wykształceni, ale dlatego iż te wybitniejsze dzieła sztuki (lub dobrego rzemiosła) funeralnej po prostu były zachowywane podczas gdy resztą nikt się nie przejmował i jak się rozsypały, to po prostu uznawano to że zwolnił się teren pod nowy pochówek.

      Usuń