czwartek, 3 października 2019

Święty Urbanek - a kto zacz?

O tymże świętym, a zwłaszcza o źródełku jemy poświęconym, dowiedziawszym się byłem przypadkiem, a zgoła ku złości. Ot lokals z tamtych terenów w pracy zagadnął mnie na okoliczność jak dobrze je znam. Mimo licznych prób i podchodów i podchwytów i starań na niczym czezły jego wysuiłki. Ba to ja stale zaskakiwałem go to tym to owym. W końcu zdesperowany rzucił: - "a przy źródełku św. Urbanka byłeś?" No... nie byłem... Nawet wiedzieć nie wiedziałem, że takie ono istnieje, anim się zresztą na tamtych nizinach źródła nijakiego nie był spodziewał, co najwyżej młaki lubo stawku jakiegoś zakiśniętego. 

A tymczasem... Google Maps, pokazują że takie ono jest! Ba nawet mu oprawę zrobiono!

Domyślacie się jak naonczas duma moja potężne męki przeżywała, jak gorała targana frustracją, że oto, jest lokacja w której nie byłem! Cierpienia młodego Wertera to przy tym czkawka zaledwie. Po kilku godzinach drapania betonu w bezsilnej złości, wstałem na nogi, otrzepałem z odzienia pył, z włosów wyczesałem resztki kamieni i popiołu, ustam przepłukał służbową mineralną i decyzjem powziął. JADĘ! 

A że się zafarciło i akurat była Marzenkę koleżanka do siebie na nic zabrała, tedym czas miał i śpieszyć żem się nie musiał. Dnia wcześniejszegom nakupił pizz jako też i lazań w sklepie co owada wdzięcznego nazwę nosi, więc i z wykarmieniem młodzieży domowej problemum nie widział, wszak do piekarnika wstawić, wcześniej z folii wyjąwszy (co wszak nie zawsze się dzieje, jak wskazują moje doświadczenia, z pomieszkiwania na campusie studenckim w Trondheim) zaradzą. Sobiem jeno, butlę formufa zakupił, i zarówno z końcem pracy na szlak żem wyruszył. 

A jechało się przednie, a nawet uciesznie. jako że sobota to była, tedy na Velo Dunajec, masowo wyległa stonka cyklistowska. Zaraza ta w szaty markowe ubrana, znaczkami firm topowych w ślepia bijąca, niczym buzdygany tatarskiemi, na rowerach z górnych półek jazdy swe rekreacyjne rozpoczęła, jako moda i dobre obyczaje nakazują. Tedym uważać musiał, coby podmuch powietrza, za mną się ciągnący takiego syna, tudzież córę takową z nasypu nie był zdmuchnął. Bo to i nieetycznie i wdzianka zabrudzić się mogą. Powściągać się zatem przyszło, na stare lata, rozpamiętywać przyszło, jako to gdy wuja mego grzebano kondukt szybciej szedł niźli ja w owych chwilach jechałem... Nic to, wszak nie całą drogę po wałach jechać mi przyszło. 

W miejscu pewnym, (czegom ja był niepewnym) zjechać należało, i zgoła tak mi to głos stanowczy z google mapów był w uszy szeptał. Ba, jenom ja żadnej drogi nie widział. Domy jeno trzy, do nasypu przyklejone, obórki jakieś, stodółki, takoż inne dobra gospodarskie pracowitemi rękami ludzkimi sklecone, ale drogi nijakiej! A szept niczym sumienie się odzywa - "skręć w lewo". No jakoż to skręcać łotrze digitalny, skoro ludziom w obejście wjechać bym musiał?! Jednakoż frasunkom mym przypadek kres położył, otóż ludeczkowie jakoweś nadjechali, a ja pytać ich nie omieszkałem: -"dojadę ja, li tędy, do miejsca owego źródłem św. Urbanka zwanego? 
- "a juści" - odparli - "cobyście panie dojechać nie mieli? jeno to ani blisko, ani wygodnie nie będzie" - Nie wygód szukam - odrzekłem - jeno przygody i nie wygody mnie nęcą ale kraju zaznanie. Jednakoż traktu niejakiego nie widzę! 
- "a tudy, pomięndzy chałupami, a potem przed siebie, do mostka, a za mostkiem pierunem w lewo skryncać i hajda przed siebie za drogom i na koniec, jak zagajnik panie obaczysz, to już tam będzie krys szukania twego" 

Z serca im błogosławiąc, zjechałem z wału na trakt ów, który był się okazał traktorostradą i prototypem kaźni która w pieklech czeka na budowniczych dróg w kraju naszym, otóż przez wieczność całą będą zmuszani przez czartów do jazdy po czemś takiem. Mijałem ci ja po drodze i stawki, i zarośla i łany i pola, a nade głową moją błotniak był krążył, orła zastępując, jako też drapieżnik. Mijałem mostki, drzewka i kupki czegoś co ludek pracowity obornikiem nazywa, ażęm dojechał! 

W lasek wjechawszy, cieniem był żem się otulił, pod kołami żem poczuł równość już zapomnianą, a oczom mym ukazał się wzgórek nieledwie większy od onych kopczyków com je mijał po drodze. Kamieniem obłożony, co nielichym dysonansem w owym terenie się jawi, z kapliczką jakowąś na szczycie i ławeczkami u podnóża. Ba i schodki miał uczynione a źródełko samo w betonowym kręgu zamknięte, rureczką jeno wąską na zewnątrz wody swe odprowadzało. 

Tedym przystanoł, oczym wznióśł do nieba, Panie ty widzisz kicz taków a piorunami nie miotasz? Ale mniejsza, wodym się napił, smaczna nawet o dziwo i kisieliną nie daje. Legendym poczytał na tablicy tu uczynionej przez ludzi za "Przedgórzan" się podających - jako żywo o żadnym "Przedgórzu" nie byłem słyszał, co wszelako w konsternacyję mnie wprawiło nie mniejszą niż dopatrywanie w św. Urbanku, św. Benedykta - który był tu zawędrował (co wszelako niemożliwym nie jest) ucznia i przyjaciela św. Andrzeja Świerada. 

Na czas ów, rozmyślań moich, człek jakiś się zjawił, w dawnych czasach na Rusi, zwano takich "jurodiwymi"  (acz niekoniecznie z racji lic gładkich) i jako żywo mnie zagadywać i wypytywać i nagabywać, koniec końców aparat mu dałem coby mi zdjęć kilka zrobił i tu (o bogowie obiektywni!!!) trzy ujęcia, i wszystkie trzy naprawdę dobre! Dobre kadrowanie, dobre ustawienie względem światła. Tedym się zdziwił niepomiernie i myśl mnie naszła, że człek ów przez Boga był zesłanym, co by mi do myślenia dać i pychę, co ego rozdyma w świat wypuścić niczym dech ów wstydliwy, bździną zwany.

Pożegnałem zatem męża owego, który do czerpania wody ze źródła przystąpił, zaiste benedyktyńskiej cierpliwości zajęcie wymagające i ku domum się udał. Jednakowoż zamierzając to i owo po drodze jeszcze zobaczyć, a zwłaszcza układ dróg i połączeń przed autostradę naruszony w jedno sobie pookładać. 

Jakom zamierzył, takom uczyniłił, na modlitwie jeno przystając na cmentarzu z czasów wojny straszliwej Pierwszą Światową zwanej. Cmentarz ów numer 213 nosi, a w miejscowości  Rudka jest połóżon. Tudzież przy kapliczkach i figurach przyrożnych się zatrzymując aby zdjęcia im zrobić, do mostum na Dunajcu w Ostrowie dotarł a potem już w dyrdy do domu, bo i mnie głód straszliwy cisnąć raczył. 

Tedy łaskawym okiem rzućcie na trasę którą serwis Traseo przechowuje, takoż i zdjęć pooglądajcie które przygody moje iluminują. 

       

Zobacz trasę w Traseo

Wszystkie zdjęcia na trasie zaznaczone są, tedy, podpisywał nie będę, kto ciekaw sam odnajdzie.




















Żegnam się z Wami, sam nie wiem na jak długo, nie znając czy i kiedy jakie mi rajdy uczynić przyjdzie, ani przygody jakie przeżyć, nadzieję jeno żywiąc że jakoś to będzie.

51 komentarzy:

  1. Maćku, większe przerwy widzę, powodują ulepszanie Staropolszczyzny. Ciekawe to po stokroć. Miło Cię było znowu zobaczyć, poczytać i pooglądać fotki. Serdeczności.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzięki, postaram się już tak nie pauzować. W sumie ta zabawa nie dla wszystkich była łatwa do czytania, więc czyba sobie pozostawię wstawki ale całość pisał będę normalnym językiem.

      Usuń
  2. Witaj Macieju.
    Jakem żyw, to o św. Urbanku nie słyszałem. Jednak podobnych źródełek jest trochę w naszym kraju. W nieodległym od Głogowa Jakubowie jest stary kościół z pięknymi freskami, a poniżej niego jest żródełko św. Jakuba. Podobne schody kamienne, tylko figura inna.
    Pozdrawiam serdecznie i zapraszam.
    Michał

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No jak jakubowe to mam nadzieję że i tam zawędruję, dzięki za wskazanie.

      Usuń
  3. wydawało mi się że znam jako-tako temte rejony, ale okazuje się, że faktycznie tylko mi się tak wydawało. Mapa "Ziemia Tarnowska" nie pokazuje tego źródełka, to niby skąd człowiek ma to wiedzieć?!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bo tak między nami, to całkiem współczesny twór, wcześnjej było tam po prostu lokalne źródełko i nagle ktoś ("Przedgórzany" owe) wpadł na pomysł by zrobić z tego atrakcję turystyczną. W sumie... Lourd z tego nie będzie, ale zawsze lepiej że jest, niż gdyby nie było.

      Usuń
  4. Świetny tekst. Jakże miło przeczytać. PS. Stonkę cyklistowską adoptuję na swoje potrzeby (bez względu na to czy się zgadzasz, czy nie). Też ich lubię. Szczególnie jak chcą mi (czyt. staremu dziadowi) pokazać jak się jeździ😀

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dokładnie. Ja zaanektowałem "cyklopoezję" więc cyklostonka vel stonka cyklistowska jest twoja.
      A kiedyś pk Marcinką omal nie doprowadziłem do zawału (przynajmniej nie słyszałem pogotowia) pewnego cyklistę po tym jak pod górkę, w zwykłych dżinsach i klapkach z plecakiem pełnym zakupów oraz biegnącym za mną psem ośmieliłem się wyprzedzić jego rower za kilkanaście tysięcy i ciuchy za nie mniejszy szmal tudzież zapewne równie wiele wartą osobę... żeby być bardziej okrutnym, odwróciłem się ze słowami :"Aura, no chodź, nie przeszkadzaj panu"...

      Usuń
  5. Widzisz, co to się wyrabia? źródełka więżą w betonowych cembrowinach, nie pozwolą spojrzeć w lustro wody:-) u nas też takie mamy, ścieżka przyrodnicza Pomocna Woda k.Birczy, zamknęli źródełko w betonie, świętego buka ścięli, pozostawiwszy leżący, potężny pień obok; czemu to miało służyć? myśl urzędnicza jest niedościgła; pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  6. Nie słyszałam, a ciekawe zrodelko. Serdeczne pozdrowienia znad sztalug malarskich przesyła Krysia

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W ogóle mało kto poza miejscowymi słyszał. Pozdrowienia

      Usuń
  7. Aleś mi Waćpan uciechę sprawił tym pisaniem:-)
    A radłowskie krokusy z Brzeźnicy znasz?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ukłony kuli Mospana, alem o onych krokusiech nie słyszał, tedy pisz Acan co zacz bom kaducznie ciekaw!

      Usuń
    2. Sromotnie to wyznać, ale sam żem ziela extraordynaryjnego na onym positio maxime septentrionalis nie baczył, aleć digital nuntius donoszą co w Breźnicy podle Radłowa obfitość go wielka.

      Usuń
    3. Tedy jeno wiosny Pan Bóg doczekać raczy, na rower wsiędę i by owo borealne bez mała stanowisko zarejestrować starań dołożę.

      Usuń
  8. Bardzo chciałam przeczytać legendę o świętym z zamieszczonego przez Ciebie zdjęcia. Skopiowałam je, obejrzałam w powiększeniu i nic. Te okropne krople wody sprawiają, że unie da się tego spokojnie czytać. Oj, żeby tak autorzy takich pomysłów na tablice musieli je codziennie odczytywać!
    Traktostrada bardzo mi się podoba jako wyraz. Dołączam ją do pieszostrady, którym to terminem określam wygodne drogi dla piechurów. Spotkałam się też z określeniem "droga mapowa", jakiego użyli przed laty mieszkańcy jeden ze świętokrzyskich wsi pytani, jaka droga będzie za wsią. Asfalt to się okazał.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Męczące fakt.
      Mogę podesłać w większej rozdzielczości. Wtedy da się przeczytać, ale też z oporami.
      Chodzi o to że św. Urban (Urbanek) pustelnik z Iwkowej, miał podobnoż idąc do Opatowca (a stamtąd może do Wiślicy - wszak stolica to była) nad tym źródłem czas jakiś odpoczywać.

      Usuń
    2. Dziękuję, większej rozdzielczości nie trzeba, to nic nie pomoże, jak tekst głupio zredagowany. Niebieskie na niebieskim plus wielkie plamy. Myślę, że nawet stojąc przed tą tablicą nie byłabym w stanie odczytać, tyle tam "zakłóceń odbioru".

      Usuń
  9. To był post z zadaniem domowym:) Jak widać nawet najbliższa okolica może nas zaskoczyć i to wszędzie. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  10. Świetnie napisane. Jakbym czytala jakas legendę 😉

    OdpowiedzUsuń
  11. Okazuje się, że nawet w pozornie dobrze znanej okolicy, można znaleźć coś nowego.
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dokładnie, ba nawet we własnym Tarnowie, który znam od podszewki, stale coś nowego odnajduję.

      Usuń
  12. No podejrzewam, że wiele trudu Ci zadał ten tekst żeby go tak napisać. Łatwo się nie czytało, ale przeczytałam. Bardzo się postarałeś, super. Terenu nie znam niestety, ale pięknie tam powiem Ci. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Myślę że było mi łatwiej pisać niż wielu osobom czytać. Ja wyrażenia gwarowe i archaizmy staram się trenować co dziennie.

      Usuń
  13. Najbardziej podoba mi się Twój styl w pisaniu.
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  14. Wybrałem się, co prawda łatwiejszą drogą niż ty, ale zaliczone: https://www.traseo.pl/trasa/do-zrodelka-sw-urbanka

    OdpowiedzUsuń
  15. Taki się był napisał. Jakoś trzeba było narrację poprowadzić.

    OdpowiedzUsuń
  16. Wszędzie musisz być i wszystko zobaczyć, to pozytywna cecha charakteru.
    Warto ją pielęgnować.
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  17. Ogromnie mnie rozbawiła :)))) ta historia świętego Urbanka (i zachęciła do wycieczki). A z trochę dalszych od nas nieoczywistych miejsc: wczoraj przypadkowo odkryliśmy w Śnietnicy (jadąc od Tarnowa we Florynce w lewo na Brunary)... kopiec Piłsudskiego! Tu, u nas, gdziekolwiek skręcić to coś ciekawego!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wow! Nie byłem. trzeba sobie zapamiętać na wiosnę.

      Usuń
  18. Najbliższe okolice mogą naprawdę okazać się nieznane. Często doświadczam zdziwienia, że czegoś nie znam, czegoś nie widziałem. Inna sprawa, że na pewno rzadziej jeżdżę po okolicach, niż ty to czynisz :-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A ja im więcej jeżdżę, tym bardziej się zadziwiam ;-)

      Usuń
  19. Ciekawie sie czytalo w takim języku. Fajna wyprawa.pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzięki - miałem zamiar korzystać ze słownika, ale stwierdziłem że w ten sposób tekst stanie się totalnie nieczytelny, dlatego zabazowałem wyłącznie na mojej pamięci licząc iż moi czytelnicy to osoby obeznane w Sienkiewiczu czy Mickiewiczu bądź Kraszewskim i... nie pomyliłem się!

      Usuń
  20. Nie wiedziałam nawet, że jest takie źródło. Wpis ciekawie i oryginalnie napisany, a zdjęcia piękne. Pozdrawiam. :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja też... ale cóż od tego jest życie żeby świat poznawać. Zaręczam że inne posty są pisane nieco mniej dziwacznym stylem ;)

      Usuń
    2. To prawda, acz czasem trochę się martwię, że chyba całego życia nie starczy, by poznać wszystko, na co człowiek ma ochotę. Dziękuję przy okazji za odwiedziny na moim blogu. Też obserwuję Twoją stronę (wśród obserwujących będę widoczna jako Julita) i chętnie zapoznam się z kolejnymi relacjami z podróży oraz innymi wpisami. :)

      Usuń
    3. Super!
      Wiesz jest takie rosyjskie przysłowie: "wsjech żieńszczin nie prie..osz, no striemitsja nada" i tak samo z życiem. Wszystkich książek nie przeczytasz, wszystkich miejsc nie odwiedzisz... ale trzeba się starać

      Usuń
  21. A to zwykły smartfon, Zbyt wiele aparatów już zniszczyłem by na swoje wypady wozić inny sprzęt. Jeden był ze mną pod załamanym lodem, inny upadł z wielu metrów, jeszcze inny zasypał się piaskiem. W schronisku trzy Korony, ktoś przechodził i trącił tak że rozbił się wyświetlacz... a blackviev i ze szpiglasowego wierchu upadł i pod wodą był... w to mi graj!

    OdpowiedzUsuń
  22. Na pewno jest jaszcze coś, czego nie widziałeś.
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ba... Im więcej poznaję tym głębsze przeświadczenie o tym że zaledwie skosztowałem mojej okolicy.

      Usuń
  23. Odpowiedzi
    1. Witaj - ładna, nie powiem, a i tak nie jeździłem po najładniejszych zakątkach.

      Usuń